کلاس آپ اولین مجله ی الکترونیکی- ویدئویی برای توسعه ی مهارت های پژوهشی
یکی از آسان‌ترین راه‌ها برای شناسایی مجموعه، استفاده از تکنیک «خواندن کتاب در ده دقیقه» است. این تکنیک استاندارد در کارگاه‌ها و همایش‌های زیادی تدریس شده و عنصر اساسی مجموعه مهارتهای مشاورۀ خوانندگان به شمار می‌رود. «جان هیرش[۱]» از دپارتمان کتابخانه‌های عمومی مریلند یکی از توسعه‌دهندگان اصلی این تکنیک‌هاست که بعدها به وسیله «لیزا سمپلی[۲]» (کتابخانۀ شهر سبز اسپرینگفیلد) با انتشار در مجلۀ دنیای کتابداری توسط ماری چلتون[۳] و جویس اسریکس[۴] برای ارائه در کارگاه‌ها منتشر شد.
برای شروع، کتابی را که تاکنون نخوانده‌اید و نویسنده‌اش را نمی‌شناسید و یا در آینده قصد خواندنش را ندارید، انتخاب کنید. نسخۀ مناسب برای این‌گونه خواندن، کتاب‌هایی با جلد تمام رنگی، توضیحات و اطلاعات در مورد نویسنده هستند. به خاطر داشته باشید شما تنها ده دقیقه فرصت دارید، بنابراین بخوانید و مطالب کلیدی را در برگه‌های یادداشت، خیلی سریع بنویسید!
چگونه یک کتاب را در ده دقیقه بخوانیم: هشت قدم آسان
۱. با جلد شروع کنید: همۀ رنگ‌ها، تصاویر و متن روی جلد حاوی پیام هستند. این‌ها عناصر اساسی بازاریابی کتاب توسط ناشران هستند و می‌توانند حامل مطالب زیادی برای خواننده باشند. جلد کتاب به ما می‌گوید که؛
الف) آیا تصاویر نشانگر جنسیت یا سن هستند؟
ب) آیا تصویر جلد، مخاطبان مورد نظر را مورد توجه قرار می‌دهد؟
ج) آیا به شما ایده‌ای برای ماهیت محتوا یا پتانسیل مطالعه می‌دهد؟
د) جلد دربارۀ نویسنده چه می‌گوید؟ آیا نویسنده جایزه‌ای را کسب کرده است؟
ه) آیا نام نویسنده یا عنوان به بزرگی چاپ شده است؟ نام‌های درج شده با فونت درشت سرنخ خوبی هستند.
و) آیا فونت یا رنگ‌های غیر معمول در جلد به کار رفته است؟ متن یا رنگ قرمز شبیه متن پررنگ شده نشانه‌ای برای کتابهای ترسناک هستند.
۲. معرفی روی جلد یا مقدمه کتاب یا هردو را بخوانید.
الف) معرفی روی جلد یا مقدمۀ کتاب به شما چه می‌گوید؟
ب) در مورد نویسنده چه می‌گوید؟ آیا فهرستی از کتابهای قبلی نویسنده را ارائه می‌کند؟
ج) نویسندگان دیگر دربارۀ کتاب چه فکری می‌کنند؟
۳. صفحات مختلف را به صورت اتفاقی باز و مطالعه کنید.
الف) آیا به آسانی خوانده می‌شود؟
ب) آیا شیوۀ حروف‌چینی برای خوانندگان جوان و پیر مناسب است؟
ج) آیا چیز غیرمعمول یا قابل توجهی وجود دارد؟
د) آیا بیش از یک نوع حروف‌چینی استفاده شده است؟
ه) آیا مصور است؟ داستان‌گونه و قسمتی از یک داستان است؟
۴. خصوصیات فیزیکی اثر را بررسی کنید.
الف) آیا خوانندگان به آسانی می‌توانند کتاب را حمل کنند؟ بزرگی و سنگینی آن چگونه است؟
ب) آیا مخاطبان مورد نظر قادر به نگهداری و حمل کتاب هستند؟
ج) آیا جلد مقاوم دارد یا جلد کاغذی؟
د) آیا کتاب در هنگام مطالعه به آسانی باز می‌شود؟
۵. قسمتی را به عنوان نمونه بخوانید.
الف) فصل اول را بخوانید. در آغاز چه چیزی اتفاق افتاده است؟ کدام شخصیت یا چه اتفاقی معرفی شده است؟ داستان چگونه شروع می‌شود با توصیف یا اتفاق؟
ب) صفحاتی از اواسط کتاب را بخوانید. آیا شخصیت‌های مشابه یا اتفاقات هنوز وجود دارند؟ چه نوع اتفاقاتی رخ می‌دهد؟ آیا متن بیشتر دیالوگ‌گونه است یا توصیفی؟ فضای سفید کتاب چقدر است؟
ج) فصل آخر را بخوانید (یکی از بهترین راه‌ها برای انتخاب کتاب) داستان چگونه پایان می‌یابد؟ آیا در پایان همه مشکلات حل شده است؟ پایان داستان باز است یا کمی باز گذاشته شده است؟ آیا داستان به همان اندازه جالب است که در پایان انتظار دارید؟ چه کسی هنوز زنده است/ سخن آخر چیست؟
۶. عوامل جذب کتاب را در نظر بگیرید.
الف) ضرب‌آهنگ: سرعت حرکت شخصیت‌های داستان چگونه است؟ آیا بیشتر دیالوگ است یا توصیف؟ چند فضا را بررسی کنید. داستان با دیالوگ بیشتر، فضای سفید بیشتری دارد. آیا جملات کوتاه و پاراگراف‌های کوتاه و فصل‌های کوتاه دارد؟ جملات کوتاه، پاراگراف‌های کوتاه و فصل‌های کوتاه سریع‌تر خوانده می‌شوند. آیا روند چندگانه وجود دارد یا خط سیر یکسان؟ انتهای آن باز است یا بسته؟
ب) قاب: آیا دورنمای داستان به جزئیات پرداخته یا کلیات؟ کتاب چگونه از احساس خوانندگان پشتیبانی می‌کند؟ آیا قالب خاص داستان با داستان همخوانی دارد؟ آیا خواننده به داشتن دانش خاصی (برای مثال اطلاعات اساسی موضوعی) برای فهم داستان نیاز دارد؟
ج) خط سیر داستان: آیا داستان روی شخص یا حادثه‌ای متمرکز است؟ کمدی است یا درام؟
د) شخصیت: آیا شخصیت‌ها به اندازه کافی بسط داده شده‌اند؟ آیا تمرکز روی یک شخص است یا چند نفر؟ آیا شخصیت جنبه بسیار مهمی از داستان است؟
ه) مهم‌ترین یا جذاب‌ترین عامل چیست؟
۷. در نظر گرفتن سایر عوامل
الف) طرح: کتاب واقعاً در چه موضوعی است؟ آیا می‌توانید کتاب را در سی ثانیه یا کمتر خلاصه کنید؟ اگر کسی از شما بپرسد «کتاب درباره چیست» چگونه پاسخ می‌دهید؟
ب) ماهیت محتوا: آیا کتاب بخشی از یک اثر است؟ چه اثری؟ آیا واژگان و شخصیت طرح با فرمول ماهیت محتوای کتاب مطابقت دارد و یا قانون‌شکنی می‌کند؟
ج) سری: آیا کتاب قسمتی از یک سری است؟ آیا باید سایر کتابهای سری قبل از این کتاب خوانده شود یا به‌تنهایی قابل فهم است؟ بر اساس پایان، خواننده تا چه اندازه مشتاق است که کتاب دیگری از مجموعه را بخواند؟
د) نویسنده: نویسندۀ اثر کیست؟ آیا نویسنده معمولاً در این سبک و محتوا می‌نویسید یا در این اثر تجربه جدیدی ارائه کرده است؟
۸. از همه اطلاعاتی که در سؤالات جمع‌آوری کرده‌اید برای ایجاد ارتباط بین کتاب‌ها استفاده کنید.
الف) کدام ماهیت محتوا برای این کتاب مناسب است؟
ب) کتابهای دیگر یا نویسندگان دیگری که عوامل مشابهی دارند، کدم‌اند؟
ج) چه قشری از خوانندگان از این کتاب لذت می‌برند؟
با یادداشت پاسخ سؤالات، نه تنها شما کتابهای خود را می‌خوانید بلکه آن‌ها را در ده دقیقه به خاطر می‌آورید؛ بر اساس استفاده از تکنیک مطالعه در ده دقیقه، شما به آسانی و به سرعت می‌توانید دانش کتاب‌ها و نویسندگانی را که می‌شناسید افزایش داده و در مورد بسیاری از کتاب‌هایی که نخوانده‌اید، اطلاعات کسب کنید.
کاربرگۀ چگونه کتاب را در ده دقیقه بخوانیم
- به جلد نگاه کنید: جلد در مورد کتاب به شما چه می‌گوید؟
- معرفی روی جلد یا کاور جلد یا هردو را بخوانید:
- حروف‌چینی را چک کنید.
- خصوصیات ظاهری را بررسی کنید.
- قسمتی را به عنوان نمونه بخوانید.
- عوامل جاذبۀ کتاب را در نظر بگیرید.
- سایر عوامل را در نظر بگیرید.
- با دیگر کتاب‌ها ارتباط برقرار کنید.
پانویس:
[۱] Jane Hirsch
[۲] Lisa Sampley
[۳] Mary K. Chelton
[۴] Joyce Saricks
منبع: این مقاله ترجمه قسمتی از کتاب دستنامه مشاوره خوانندگان، از سری مشاوره خوانندگان انجمن کتابداران آمریکا است.
مترجم: روح‌الله منوچهری
یک دیدگاه
بازتاب ها: چگونه یک کتاب را در ده دقیقه بخوانیم؟ - اخبار، اطلاعیه ها، مطالب مفید و رویدادهای پژوهشی - پورتال کتابخانه دیجیتال دانشگاه امام رضا(ع)