کلاس آپ اولین مجله ی الکترونیکی- ویدئویی برای توسعه ی مهارت های پژوهشی
اچ ایندکس (h-index) شاخصی عددی است که می‌کوشد بهره‌وری و تاثیرگذاری علمی دانشمندان را به صورت کمی نمایش دهد. این شاخص با در نظر گرفتن تعداد مقالات پر استناد افراد و تعداد دفعات استناد شدن آن مقالات توسط دیگران محاسبه می‌شود. از این شاخص می‌توان برای تأثیر گذاری علمی گروهی از دانشمندان نیز بهره برد، اچ ایندکس برای محاسبه تاثیرگذاری علمی دانشگاه‌ها و دانشمندان یک کشور نیز قابل استفاده است. این شاخص در سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵ میلادی) توسط فیزیک‌دانی به نام Jorge E. Hirsch پیشنهاد شد. از این رو گاهی با نام‌های شاخص هیرش یا مقدار هیرش شناخته شده است.
سه پایگاه اطلاعاتی معروف وجود دارد که شاخص H را محاسبه می کنند. پایگاه های Web of Knowledge و Scopus که نیاز به اشتراک دارند و Google Scholar که این کار را به صورت رایگان انجام می دهد.
گوگل اسکولار که متعلق به شرکت گوگل می باشد، رایگان بوده و شما می توانید به راحتی با ثبت یک حساب کاربری در گوگل شاخص H خود را محاسبه کنید. در مورد این ابزار، باید به این نکته توجه کرد که به دلیل مد نظر قرار دادن طیف وسیعی از مقالات در محاسبه شاخص H (حتی مقالاتی که به صورت رایگان در اینترنت وجود دارند و در مجلات معتبر منتشر نشده اند)، به اندازه ابزار های دیگر دقیق نیست اما از آنجا که ابزاری رایگان بوده و ابزارک های زیادی برای استفاده از آن وجود دارد، مناسب است.
گوگل اسکولار که متعلق به شرکت گوگل می باشد، رایگان بوده و شما می توانید به راحتی با ثبت یک حساب کاربری در گوگل شاخص H خود را محاسبه کنید. در مورد این ابزار، باید به این نکته توجه کرد که به دلیل مد نظر قرار دادن طیف وسیعی از مقالات در محاسبه شاخص H (حتی مقالاتی که به صورت رایگان در اینترنت وجود دارند و در مجلات معتبر منتشر نشده اند)، به اندازه ابزار های دیگر دقیق نیست اما از آنجا که ابزاری رایگان بوده و ابزارک های زیادی برای استفاده از آن وجود دارد، مناسب است.
معرفی برخی از این ابزارها:
۱. پابلیش اُر پریش (Publish or Perish): نرم افزار Harzing’s Publish or Perish یکی از نرم افزارهای بسیار مفید در زمینه علم سنجی است که امکان محاسبه میزان استنادات به مقالات علمی در پژوهشگر گوگل را به محققین می دهد. این نرم افزار علاوه بر میزان استنادات به یک نویسنده یا یک نشریه، شاخص هایی نظیر h-index، g-index، hc-index، hi-norm و … را نیز فراهم کرده است.
حتماً خیلی وقتا کنجکاو میشید ببینید استادتون یا هر کسی که در فضای آکادمیک کار میکنه در دنیا چه جایگاهی داره؟ چند تا مقاله داره؟ مقاله هاش کجاها چاپ شدن؟ چند نفر بهش استناد دادن و … اچ ایندکس و سی ایندکسش چنده؟ یکی از نرم افزارهایی که براحتی این کار رو واستون انجام میده نرم افزاره Publish or Perish هست که استفاده از اون آسان و بسیار کاربردیه. این نرم افزار قابلیتهای زیادی داره، برای بررسی تعداد مقالات افراد فقط کافیه اسم شخص رو در بخش Author impact وارد کنید و اینتر رو بزنید… (شکل زیر) بوضوح با بررسی تعداد مقالات، مقادیر اچ ایندکیس و سی ایندکس و تعداد استناداتی که به مقالات اون فرد داده شده میتونید درباره اون فرد و رتبش نظر بدید. برای دوستانی که در مقطع دکتری میخوان استاد راهنمای اول یا دوم انتخاب کنن این نرم افزار میتونه خیلی کاربردی باشه.
لینک دانلود رایگان نرم افزار: http://www.harzing.com/pop.htm
۲. محاسبه گر اسکولار اچ ایندکس (Scholar H-Index Calculator): پس از نصب این ابزارک و برای استفاده از آن، کافیست وارد سایت گوگل اسکولار (scholar.google.com) شوید. سپس با استفاده از قابلیت جستجوی پیشرفته، نام نویسنده موردنظر را در قسمت Return articles authored by تایپ کرده، و سرچ کنید. حال h-index نویسنده مدنظر در تصویری مانند شکل زیر برای شما نشان داده خواهد شد. دانلود این ابزارک از لینک های زیر:
برای گوگل کروم: https://chrome.google.com/webstore/detail/scholar-h-index-calculato/cdpobfbhbdlpbloccjokjgekjnmifbng?hl=en-US
برای موزیلا فایرفاکس: https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/scholar-h-index-calculator
برای موزیلا فایرفاکس: https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/scholar-h-index-calculator
۳. اسکولار متر (Scholarometer): دانشکده انفورماتیک و محاسبات دانشگاه ایندیانای آمریکا که در زمینه توسعه ابزارهای علم سنجی بسیار فعال است و پیشتر نیز نرم افزارهای سودمندی مانند Sci2Tool را ایجاد کرده است، نرم افزار دیگری با عنوان پژوهشگرسنج (Scholarometer) ایجاد کرده که همانند یک افزونه بر روی مرورگر کروم یا فایرفاکس نصب می شود و با استفاده از داده های گوگل اسکالر، امکان تحلیل استنادی و محاسبه شاخص هایی نظیر اچ و جی را برای نویسندگان انجام می دهد. در میان گروه توسعه دهنده این نرم افزار، محسن جعفری از دانش آموختگان دانشگاه شریف که اکنون دانشجوی دکترای دانشگاه ایندیاناست نیز دیده می شود. این نرم افزار رایگان است و نسخه های قبلی آن Tenurometer نام داشت.
برای اطلاعات بیشتر و استفاده از این نرم افزار به وبگاه آن مراجعه کنید: http://scholarometer.indiana.edu
برای گوگل کروم: https://chrome.google.com/extensions/detail/bkpjpiiflelcnkcmnadjcbefgcgjjiph
برای موزیلا فایرفاکس: https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/77344
برای گوگل کروم: https://chrome.google.com/extensions/detail/bkpjpiiflelcnkcmnadjcbefgcgjjiph
برای موزیلا فایرفاکس: https://addons.mozilla.org/en-US/firefox/addon/77344
تا آموزش های بعدی بدرود…
