مقدمه
پس از پیدایش گوگل بهعنوان موتور جستجوی اینترنت، پدیدآورندگان آن دریافتند که گوگل در جامعه دانشگاهی و علمی کاربران خاص خود را دارد که نیازمند موتور جستجوی علمی با قابلیتهای متفاوت از گوگل هستند. از این رو در سال ۲۰۰۴ نسخه آزمایشی گوگل اسکالر با هدف نمایهسازی و بازیابی منابع اطلاعاتی علمی در اختیار جامعه علمی قرار گرفت. در حال حاضر این موتور جستجو بهعنوان یک ابزار استنادی و رایگان در دسترس عموم قرار دارد. یکی از قسمتهای پرطرفدار این موتور جستجو، ایجاد پروفایل علمی است. لذا کاربران میتوانند علاوه بر دنبال کردن پژوهشگران، وضعیت استناد مقالات را نیز مشاهده کنند. همچنین از طریق پروفایل گوگل اسکالر به پژوهشگران شاخص اچ تعلق میگیرد. مقاله حاضر به بررسی کاستیها و چالشهای موجود در پروفایل گوگل اسکالر میپردازد.
۴ دلیلی که نشان میدهد چرا گوگل اسکالر به آن خوبی که فکر میکنید نیست؟
این روزها، بهسختی میتوانید شخص دانشگاهی را پیدا کنید که فکر نکند پروفایلهای گوگل اسکالر بهترین هستند. من نیز گاهی اوقات موافقم.
چرا؟ چون پروفایل گوگل اسکالر از وب علمی[۱] و اسکاپوس[۲]، استنادات بیشتری برای آثارم جمعآوری میکند (و استنادات آن را ردیابی کرده) بهطور خودکار به مقالات منتشرشده جدیدم میافزاید، برای یافتن استنادات آثار به زبان غیر انگلیسی نیز بهتر است و شاخص اچ[۳] سودمندی میدهد. مطمئنم که شما هم به دلایل مشابهی گوگل اسکالر را ارزشمند میدانید.
بااینحال، هنوز هم گوگل اسکالر عمیقاً ناقص است. برخی معایب کلیدی دارد که از عالی بودنش آنچنان که تصور میشود جلوگیری میکند. در این نوشته، قصد دارم آگاهی شما را افزایش داده و محدودیتهای پروفایلهای گوگل اسکالر را توصیف کنم؛ و در نوشته بعدی، ترفندهایی را به اشتراک میگذارم که این محدودیتها جبران شوند و بیشترین خروجی را از پروفایل گوگل اسکالر خود به دست آورید.
- پروفایلهای گوگل اسکالر دادههای ناخالص دارد
اجازه دهید از اصلیترین عنصر پروفایل شما شروع کنیم: نام شما. اگر نام شما تفکیکشده، به هم پیوسته یا دارای علامت آپوستروف باشد، امکان دارد گوگل اسکالر استناد به آثار شما را نادیده بگیرد. اگر نام متداولی داشته باشید، این احتمال وجود دارد که تا پایان انتشارات دیگران را در پروفایل خود داشته باشید. متأسفانه خودتان مسئول شناسایی و حذف آنها هستید.
حال، کیفیت استناد چگونه است؟ گوگل اسکالر مدعی است که استنادات را از هرجای وب که علمی باشد به پروفایل شما وارد میکند، اما تعریف آنها از «وب علمی» از آنچه بیشتر مردم باور دارند سهل گیرانه تر است. برای مثال، هدر[۴]، از بنیانگذاران ما، استنادهایی در پروفایل گوگل اسکالر خود از پست فرندفید[۵] دارد و دیگران هم استناد گوگل اسکالر به آثار ایشان را در جزوههای دانشجویی و لیب گایدز[۶] گرفتهاند. گرچه این دو بدترین جای استناد نیستند اما در ماهیت آنها نیست.
استنادات گوگل اسکالر نیز مثل همه سنجهها، میتواند دستخوش بازیچه قرار گیرد. در حالی که سازمانهایی مثل PLOS و نمایه استنادی مجلات تامسون رویترز این دسته از بازیهای سیستمی را شناسایی و مهار میکنند، گوگل اسکالر در صورت وجود نیز به سرعت پاسخ نمیدهد. همانطور که پژوهشگران اشاره کردهاند، عدم شفافیت گوگل در چگونگی جمعآوری دادهها به معنای آن است که کشف این بازی بسیار دشوار است.
گوگل اسکالر استنادات موجود در گنجینهای غنی از منابع علمی مخازن سازمانی را نیز از دست میدهد. چرا؟ چون گوگل اسکالر نمیتواند اطلاعاتی را که مخازن سازمانی در قالب پذیرفته شده جهانی (دوبلین کور) ارائه میدهند، گردآوری کند.
گرچه دادههای پروفایل گوگل اسکالر کامل نیست اما این مشکل در مقایسه با مسئله بعدی کوچک است.
- پروفایل گوگل اسکالر قطعی نیست
گوگل ریدر را به خاطر دارید؟ گوگل سابقه کشتن محصولات محبوبش را دارد. این مسئله بسیار مهم است. چراکه اغراق نیست اگر بگوییم ممکن است پروفایل گوگل اسکالر هم هر لحظه به دور انداخته شود.
به عقیده من این مسئله چیزی مشابه مسئله تک محصولی بودن در کشاورزی است. تک محصولی بودن میتواند خوب باشد. برای کسانی که با این واژه آشنایی ندارند، تک محصولی زمانی است که کشاورزان گونه بسیار قدرتمند از یک محصول را میشناسند – محصولی که برای رشد سادهترین است و هر سال بهترین برداشت را میدهد – بنابراین آن محصول بهصورت انحصاری پرورش داده میشود. به مدت طولانی، پروفایل گوگل اسکالر، سهل الاستفاده ترین و قدرتمندترین گزارش استناد برای جامعه پژوهشی بود و بنابراین گوگل اسکالر به یکی از پراستفادهترین بسترها در دانشگاهها تبدیل شد.
اما تک محصولی بودن خطرناک نیز هست. پرورش تنها یکگونه خاصی از یک محصول میتواند برای عرضه مواد غذایی یک ملت فاجعهبار باشد برای مثال، اگر محصول در یک سال دچار سوختگی شود. بهطور مشابه، وابستگی زیاد به پروفایل گوگل اسکالر نیز در صورتی که این محصول کنار گذاشته شود میتواند برای بسیاری از افراد خطرناک باشد.
- پروفایل گوگل به خودش اجازه بهبود نمیدهد
مسائل دیگر به کنار، باید اذعان شود که پروفایل گوگل اسکالر تنها در انجام یک کار بسیار خوب است: یافتن استنادات در وب علمی؛ اما این کار را تقریباً همه به خوبی انجام میدهند و گوگل فعالانه جلوی دیگران را برای بهبود خدمات خود میگیرد.
همانطور که قبلاً اشاره شد نبود API گوگل اسکالر به این معناست که هیچکس نمیتواند ارزشی را به این ابزار اضافه کند یا آن را بهبود دهد. این بدان معناست که سرویسهایی مثل Impactstory نه میتواند جوری ساخته شود که پروفایل گوگل اسکالر معیارهای منطبق بر استنادهای آن را یافته و نمایش دهد و نه انتشارات جدید را بهصورت خودکار به پروفایل وارد کند. بر اساس تعداد یادداشتهای کمک مربوط به گوگل اسکالر که ما دریافت میکنیم، این عدم قابلیت همکاری متقابل برای پژوهشگران بسیار دردناک است.
- پروفایل گوگل اسکالر فقط نوع محدودی از ضریب تأثیر علمی را اندازهگیری میکند
پروفایل گوگل اسکالر برای پاسخگویی به نیازهای دانش وب بومی طراحی نشده است. این روزها، پژوهشگران؛ نرمافزارها، دادهها، پوسترها و دیگر محصولات علمی خود را در کنار مقالاتشان بهصورت آنلاین قرار میدهند. هنوز پروفایلهای گوگل اسکالر اجازه نمیدهد که استنادهای آنها و نه هیچ نوع دیگر از شاخصهای تأثیر شامل سنجههای جایگزین به این خروجیها را ردیابی کند.
پروفایل گوگل اسکالر تنها یک شاخص بدخیم را برای همه ترویج میکند: شاخص اچ. قبلاً درباره دلایلی که نشان میدهد چرا جوامع علمی باید استفاده از شاخص اچ را متوقف کنند زیاد صحبت شد؛ بسیاری از آنها با این حقیقت ارتباط دارند که شاخص دهندههای اچ مثل پروفایل گوگل اسکالر متناسب با محیط علمی وب پایه طراحی نشدهاند.
پانویس:
[۱]. WOS
[۲]. Scopus
[۳]. H-index
[۴]. Heather
[۵]. Freindfeed
[۶]. Libguides
منبع:
این نوشته ترجمه مطلبی با این عنوان است: ۴reasons why Google Scholar isn’t as great as you think it is
مترجم: شهربانو صادقی گورجی
سلام و درود
تصحیح شد
تشکر از شما